Nhận diện các hình thức lừa đảo phổ biến

Trong bối cảnh giao dịch trực tuyến phát triển mạnh, các thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi, khó nhận diện. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ khi tham gia môi trường số trở nên hết sức cần thiết. Hãy cùng Ngân hàng CIMB điểm qua những “kịch bản” lừa đảo phổ biến để chủ động bảo vệ bản thân.

Các “kịch bản” lừa đảo phổ biến

Hầu hết các vụ lừa đảo trực tuyến đều đánh vào lòng tin và sự thiếu cảnh giác của người dùng. Dưới đây là 10 hình thức lừa đảo thường gặp nhất hiện nay:

1. Lừa đảo cài ứng dụng VNeID giả mạo:

Kẻ gian giả danh cán bộ phường/xã hoặc cơ quan nhà nước, yêu cầu “cập nhật thông tin hành chính” qua đường dẫn hoặc ứng dụng VNeID/Dịch vụ công giả mạo. Sau khi nạn nhân làm theo, chúng chiếm quyền thiết bị để truy cập tài khoản ngân hàng.

2. Giả danh Công an – tòa án, gửi “lệnh bắt” giả:

Kẻ gian mạo danh Cơ quan tố tụng thông báo nạn nhân đang liên quan đến các vụ án nghiêm trọng, rồi gửi “lệnh bắt” và “phong tỏa tài sản” giả. Chúng yêu cầu nạn nhân mở tài khoản mới, cung cấp thông tin đăng nhập và OTP, rồi tiến hành rút sổ tiết kiệm hoặc vay tiền chuyển vào tài khoản đó để chiếm đoạt.

3. Giả danh shipper - bẫy chuyển khoản và hủy tài khoản hội viên:

Đối tượng giả làm shipper, yêu cầu nạn nhân chuyển khoản trước với lý do “phí xuất kho”, “phí phát sinh”. Sau đó, chúng dọa nạn nhân đã chuyển nhầm vào “tài khoản đăng ký hội viên” và sẽ bị trừ phí tháng, buộc nạn nhân truy cập đường dẫn chứa mã độc hoặc cung cấp OTP để “hủy đăng ký”, rồi chiếm quyền thiết bị hoặc tài khoản ngân hàng.

4. Giả danh người thân, bạn bè:

Kẻ gian chiếm quyền sử dụng hoặc sao chép tài khoản mạng xã hội và nhắn tin cho người thân/bạn bè của tài khoản này với văn phong quen thuộc, thậm chí dùng video hoặc giọng nói giả lập. Chúng viện lý do khẩn cấp (tai nạn, viện phí…) để hối thúc chuyển tiền và có thể gửi cả giấy tờ tùy thân giả để tăng độ tin cậy.

5. Mạo danh hãng du lịch, bán tour/phòng giá rẻ:

Đối tượng tạo website, fanpage giả mạo khách sạn, hãng bay, công ty du lịch uy tín, quảng cáo “khuyến mãi giới hạn” với giá siêu ưu đãi. Sau khi nạn nhân chuyển cọc, chúng tiếp tục yêu cầu thanh toán thêm nhiều lần với lý do “phí phát sinh”, “giao dịch lỗi”… rồi chiếm đoạt toàn bộ số tiền.

6. Lừa đảo phạt giao thông qua điện thoại: Kẻ gian giả mạo cảnh sát giao thông hoặc cán bộ tòa án, thông báo nạn nhân còn “vi phạm giao thông chưa xử lý”. Chúng gửi đường dẫn giả hoặc yêu cầu cung cấp thông tin, tài khoản, OTP để “xác minh”, rồi chiếm quyền sử dụng tài khoản hoặc ép nạn nhân chuyển tiền “nộp phạt”.

7. Lừa đảo tình cảm, trục lợi tài chính:

Đối tượng dùng tài khoản mạng xã hội ảo (giả danh doanh nhân, bác sĩ, quân nhân…) để kết bạn, trò chuyện thân mật. Sau đó viện cớ bệnh tật, sự cố, phí thông quan… để được hỗ trợ tài chính rồi chiếm đoạt tài sản.

8. Giả danh nhân viên Ngân hàng:

Kẻ gian tự xưng là nhân viên Ngân hàng, thông báo tài khoản của nạn nhân đang bị nghi ngờ là bất thường và sắp bị khóa. Tiếp đó, liên tục ép nạn nhân cung cấp OTP/mật khẩu hoặc cài ứng dụng chứa mã độc để chiếm đoạt tài khoản.

9. Lừa đảo hỗ trợ “lấy lại tiền bị lừa”:

Đối tượng lập trang giả danh Công an/công ty luật và quảng cáo dịch vụ “thu hồi tiền lừa đảo”. Khi nạn nhân liên hệ, chúng xin thông tin, yêu cầu cài ứng dụng độc hại hoặc liên tục đòi thêm phí xử lý rồi chiếm đoạt tài sản.

10. Chiêu trò “Chuyển nhầm tiền" - ép vay:

Kẻ gian cố tình chuyển tiền vào tài khoản nạn nhân rồi giả vờ là chuyển nhầm. Sau đó, yêu cầu hoàn trả kèm phí/lãi và đe dọa kiện tụng. Khi nạn nhân chuyển trả lại, chúng coi như nạn nhân đã “xác nhận vay” và liên tục đòi nợ, tính lãi chồng lãi.

Thoát "bẫy" lừa đảo mạng

Trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, Ngân hàng CIMB khuyến cáo khách hàng luôn tỉnh táo và bình tĩnh khi nhận các yêu cầu bất ngờ trên mạng:

• Chậm lại: Kẻ lừa đảo thường tạo cảm giác khẩn cấp. Hãy tạm dừng để suy xét!
• Kiểm tra tại chỗ: Hãy xác minh thông tin bằng cách liên hệ trực tiếp với cơ quan hoặc cá nhân được đề cập.
• Dừng lại! Không gửi: Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, mật khẩu, mã OTP hoặc chuyển tiền cho người lạ.

Ngoài ra, Cục An ninh mạng (Bộ Công an) cũng đã đưa ra khuyến nghị an toàn “5 không”, bao gồm:

• Không chia sẻ dữ liệu cá nhân;
• Không tiết lộ mã OTP cho bất kỳ ai;
• Không bấm vào đường link hoặc pop-up quảng cáo đáng ngờ;
• Không mở tệp tin lạ gửi qua email hoặc ứng dụng nhắn tin;
• Không làm theo yêu cầu chuyển tiền từ người lạ.

Hãy chủ động trang bị kiến thức an toàn thông tin, kiểm chứng mọi yêu cầu qua kênh chính thống. Ngân hàng CIMB Việt Nam luôn đồng hành và hỗ trợ Quý khách bảo vệ tài sản và dữ liệu cá nhân.

Nếu cần thêm hỗ trợ, vui lòng liên hệ CIMB qua các kênh chính thức.

• Tổng đài Chăm sóc Khách hàng: 1900 96 96 96
• Kênh chat với OCTO ngay trên ứng dụng Ngân hàng điện tử;
• Email: cimbcare@cimb.com